Inn ah Kan Tlung Pei

Inn ah Kan Tlung Pei

                                                                                                                                

Inn Timi Cu

Inn cu  milai kan zate ih kan semnak le umnak, kan tlanlennak hmun a si. Kan thinlung umnak a siih kan beunak tla a si. Zozo khal mai’ inn ihsin khual kan tlawn ah siseh, leng kan vahah siseh inn ah tlung kirsal lo kan um dah lo. Inn ṭha siseh, inn siate siseh a luahtu hrang ahcun cuih inn cu a thupibik, a sunglawibik a si. Inn ih sinak zoh sehla mi tampi umnak le mi malte, mahlawng umnak inn cu danglamnak a um lo. Inn cu luahtu a um le um lo ti thu lawngah a sinak a ṭhum aw. Ziangahtile inn cu luahtu a umlo tikah umzia nei lo inn a si.

Inn a luahtu cu innsang (family) a siih, cuih innsang ahcun nundan, nunzia, neihmi hlawnthil tivek thil phuntampi a um. Innsang pakhat le pakhat ah bangawklonak tete a um thei. Mi pakhat ih lawhtlingnak, ṭhansonak, ṭhatnak le hminṭhatnak pawl cu a innsang thawn ṭhum awknak tampi a um. Innsang pakhat hrangah umnak inn a thupi zet. Ziangahtile cuih inn cu nundan zirh awknak,

cawm awknak, bawm awknak, rual remnak, hnem awknak, thu thencatnak le  humhim awknak pawlih hramthoknak hmun a si.

Pumcawmnak hawlin, fimthimnak zirin, paisa hawlin, damnak duhin, ramthar beiseiin, nupi pasal dung thlunin le hnatuan a phunphun ruangah mai’ inn suahsan in lamhla lamnai a thlengtu; Laimi kan zaten mah le inn ciar hngilh lo dingin le kan thlennak hmun ihsin mai’ inn ah tlungkir dingin kan sawm awk a si. Laimi (Chin mi) kan zaten Lairam (Chin land) ih innsangmi (family) kan siih nang le kei cu kan nu kan pa (duhdawttu) ih innsangmi (family) kan si.

Nu le Pa (Duhdawttu) ih Innsang

Zozo khal nu a um lole pa, pa a um lole nu, nu le pa an um lole duhdawttu mi pakhat khat ih thuzirh co lo kan um hin lo ding. Nu le pa cu mi ṭha an si lo hmanah an fanu, fapa kha thu ṭha an zirh. Bible ih zirhmi cu kan nu le kan pa an ṭhat ruangah an thu ngai ding ti a silo, nu le pa an si ruangah an thu ngai ringring dingin in fial sawn. Nu le pa thu ngaitu ih thlawsuah co dingmi le thu a ngailotu ih harnak ton dingmi pawl fiangten a sim cia. Fale cun nu le pa ih thu kan ngai kan thlun ahle, kan el kan thlun lo ahhin thlawsuah kan dong dingmi le harsatnak kan ton dingmi cu lairel cia a si. Khua dang, ramdang kan thlennak hmunah kan lam a tluang loih, kan van a duai tin lawhtling thei lo in kan lamzin a thim tikah kan nu le pa ih thuzirhmi run mangsal in, sirnak thinlung thawn inn ah kan tlung pei.

Lairam (Chin land) Innsang

Kan inn ih kan nundan, kan lungput le kan mizia hi kan sinak taktak a si. Inn pakhat sungah kan um ringring lo dingnan khuaitawk kan um khalle inn pakhat sungih a ummi innsang pakhat ahcun kan tel ringring ding. Kan nundan hi kan innsang ih kan zirmi nundan le a lenglam, mi dangdang le rualpi hnen ihsin kan zirmi nundan phunhnih kan nei. Innsang ih kan nundan a ṭhat ahcun rualpi le midang hnenah kan nundan a ṭha ve ding. Hnaṭuannak hmunah siseh, tlawngkainak hmunah siseh, biakkhawmnak hmunah siseh, khual kan tlawnnak hmunah siseh, rualpi vangpi hnenah siseh innsang ih kan nundan  lungput cu a lang ṭheu. Laimi cu  ram thar a hawl vivo mi miphun (the nomad people) kan siih kan thlennak khua le ram ah ziangvek nundan a kengtu kan si tihi kan theiawk ding a thupizet. Laimi (Chin) kan zate ih kan innpi cu Lairam (Chin land) a si ringring ding. Cuih kan innpi Lairam ihsin a ṭhekdarhmi zumtu (Christian) a tefa pawlin Lami nunzia, nundan ṭha le mawi pawl kan hlo ter a si ahcun miphun dang lakah Laimi kan nundan a mawi lo ding. Miphun dang pawlih nundan mawi lo a phunphun cawngin, Laimi kan nunzia a mawi lo tikah kan innpi ah tlung tahratin nundan kan zir sal pei.  

Mikhual Kan Si

Semnak Lairam suahsan in khua dang, ram dangah kan um sung cu mikhual kan si. Mikhual cun a vahvainak khua le ram ihsin a khua le ram, a innsang ah a tlungkir sal ṭheu. Thu dangdang ruangah a tlungkir lo tlale a thuanthu cu a khua le ram, le a innsang ah ngankhum a si ṭheu. Laimi kan thlennak hmunah umhmun kan khuarih inn thar kan luah khalle kan thuanthu ngaingai cu kan Lairam ah ngan a si ding. Kan ṭhatnak le kan siatnak thuhla phurtu, neitu cu Lairam a si. Zumtu hmaisa pawlih zirhtami nundan pawl le Vaphual nun a kengtu kan sinak hi leitlun ram tinkip kan ceennak hmunah keng ringring uh si. Maw, Laimi na innpi Lairam cun ziang na siar lo caan ahtla a duhdawtnak a dai dah lo sokhaw. Lungsirnak neiin innpi lam pan duhnak thinlung a neitu pawl hrangah kan kiangkap naibikah  Calai tlangau a thang ringringih biaknak lam le community hruaitu thlahmi palai pawl an um ringring a si. Inn tlunnak lamzin an lo hruai ding. Mikhual kan si, inn ah kan tlung pei.